قولنامه دستی، قراردادی است که اگر تمام شرایط قانونی در آن لحاظ شود، دارای اعتبار است.
برای شروع لازم است ماده 10 قانون مدنی را یادآوری کنیم: (قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نمودند، در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد نافذ است). این ماده نشان می دهد که نوشتن قراردادها، کاملاً آزاد است؛ بنابراین نوشتن قولنامه دستی در صورتی که تمامی شرایط قانونی در آن ذکر شود، اعتبار دارد. در ادامه، اعتبار قولنامه دستی را بررسی می کنیم.
قولنامه دستی چیست؟
قولنامهها باید در دفترخانه اسناد رسمی نوشته و ثبت شوند؛ اما گاهی ثبت این نوشتهها در خارج از دفترخانهها انجام میشود. نوشتهای که توسط دو یا چند نفر برای اموال، منقول (منظور از اموال منقول اموالی است که قابلیت جابهجایی دارند، مانند: ماشین، دوچرخه) و غیرمنقول (منظور از اموال غیرمنقول اموالی است که قابلیت جابهجایی ندارد، مانند: خانه، زمین) در خارج از دفترخانه نوشته شود، قولنامه دستی نام دارد.
در قول نامه، هر دو طرف شرایط خود را نوشته و با توافق یکدیگر آن را ثبت می کنند.
بهطور مثال دو نفر خانهای را قرار است باهم معامله کنند. خریدار مبلغ موردنظر را یکجا نمیتواند پرداخت کند، اما فروشنده و خریدار باهم توافق دارند. در این صورت باید قولنامهای بنویسند که در آن شرایط ذکر شود و با توافق طرفین باشد.
قولنامه دستی یک سند عادی تلقی میشود. در این نوع قول نامه، هر متنی که نوشته میشود باید زیر آن امضا زده شود، اگر امضا نشود، اعتبار چندانی ندارد و اثبات آن در دادگاه سخت میشود.
نکات مهم هنگام نوشتن قولنامه دستی خانه
- طرفین قولنامه یعنی خریدار و فروشنده باید به صورت کامل مشخص شده باشند یعنی اسم، فامیل و نام پدر به همراه کد ملی هر یک.
- اقامت طرفین قولنامه باید به طور دقیق مشخص شود. یعنی نشانی و تلفن ثابت و تلفن همراه هریک به طور دقیق و خوانا ذکر شود.
- طرز نوشتن قولنامه خانه باید مشخص باشد. از نوشتن قولنامههایی که موضوع آن مبهم و مردد است، بپرهیزید.
- در هنگام نوشتن قولنامه دستی خانه زمان انجام معامله قطعی را قید کنید.
- نکته بسیار مهم در تنظیم قولنامه دستی اجاره خانه این است که حتی المقدور، ضمانت اجرا در نظر بگیرید. این که اگر یکی از طرفین به وعده خود عمل نکرد، ملزم به پرداخت خسارت میشود.
- حداقل دو نفر زیر قولنامه را به عنوان شهود امضا کنند. نام و نام خانوادگی و مشخصات کامل شهود حتما درج شود.
- شرایطی را در بند قولنامه به عنوان شروط قولنامه در نظر بگیرید، تا در صورت عدم انجام تعهد هر کدام از طرفین حق فسخ و ابطال قولنامه را داشته باشند.
- ثمن معامله و نحوهی پرداخت آن حتما به صورت واضح در قولنامه ذکر شود.
- تا وقتی سند رسمی به شما انتقال پیدا نکرده است، از پرداخت تمام پول به فروشنده خودداری کنید.
قولنامه دستی بدون شهود!
شاید برای شما سؤال باشد که مگر بدون شاهد، قولنامه دستی در دادگاه اعتبار دارد؟
بله دارد. اگر این قولنامه کلاهبرداری نباشد و به صورت واقعی باشد، مسلماً طرفین از قرارداد راضی هستند و رضایت طرفین در دادگاه حتی بدون شاهد نیز نافذ است.
چرا در برخی قولنامه ها امضای شاهد وجود دارد؟
امضا به قولنامه اعتبار و اصالت بیشتری میدهد. داشتن یا نداشتن امضا و شاهد، تأثیری بر ضمانت اجرای آن ندارد؛ اما اثبات قولنامه دستی بدون شاهد، کمی سخت و پیچیده میباشد، از این رو پیشنهاد میشود از شاهد نیز کمک بگیرید.
داشتن امضا در قولنامه اهمیت قولنامه دستی را بیشتر میکند و اگر یکی از آنها اعتبار قولنامه دستی را زیر سؤال ببرد، شاهد میتواند کمک کند.
بعد از فوت فروشنده، اعتبار قولنامه دستی چقدر است؟
قولنامه بعد از فوت فروشنده نیز اعتبار دارد. برای گرفتن گواهی حصر وراثت، علیه ورثه طرح دعوی نمایید. گواهی حصر وراثت را باید از شورای حل اختلاف بگیرید.
اعتبار اسناد عادی چون قولنامه دستی در انتقال املاک چقدر است؟
طبق ماده 22 و 46 و 47 و 48 قانون ثبت، اموالی که سابقه ثبتی دارند، برای انتقال نیاز به سند رسمی دارند و سند عادی همچون قولنامه دستی در دادگاه به رسمیت شناخته نمیشود؛ اما در صورتی که با سند عادی صورت گیرد، دادگاه وظیفه دارد در صورت احراز صحت، آن را به صورت سند رسمی تنظیم کند.
جعل امضا قولنامه
ازآنجاکه قولنامه بدون امضا برای دادگاه رسمیتی ندارد، در نتیجه طرفین معامله باید برگه قولنامه را امضا کنند. امضا نکردن قولنامه به این معنا است که در صورت بهوجودآمدن مشکل، نمیتوان از حق خود در دادگاه دفاع کرد؛ از طرف دیگر یکی از مشکلاتی که بیشتر افراد با آن مواجه هستند، جعل امضا در قولنامه است. بسیاری از ما بر این باور هستیم که امکان جعل امضا با اثر انگشت وجود ندارد؛ اما باید بدانید که جعل قولنامه توسط بنگاه های متخلف وجود دارد، این افراد میتوانند با استفاده از کامپیوتر اثر انگشت شما را جعل کنند و در قراردادهای دیگر استفاده نمایند.
_________________________________________________________________
« مطالب مرتبط »
جریمه دیرکرد مستاجر در زمان تخلیه ملک
نحوه محاسبه متراژ آپارتمان